Hà Nội với lịch sử của 36 phố phường cùng nghìn năm văn hiến, đất kinh kỳ cùng đi qua bao đời người con Tràng An. Người ngoài có thể không hiểu, không biết, nhưng đối với người thủ đô chẳng có ai mà lại không nhớ, không thương, để mà mỗi dịp có người ghé thăm thủ đô lại tự hào kể lại. Vì vậy hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau ôn lại lịch sử của 36 phố phường nghìn năm văn hiến.
Quá trình hình thành Lịch sử của 36 phố phường Hà Nội
Thời Lý -Trần: Tại phố cổ ngày nay đã hình thành nên khu chợ sinh hoạt và buôn bán vô cùng sầm uất và đông đúc. Cụ thể tại vị trí của khu này nằm ở phía đông của Hoàng thành Thăng Long và kéo dài tới tận địa phận Sông Hồng.
Tại thời này, các cụm dân cư đông đúc được hình thành và ngày càng trở nên sầm uất hơn bởi sự đổ xô của những dòng người từ đồng bằng Bắc Bộ tụ tập về.
Đời Lê: Cho đến tận thời lê thì những vị trí này đã thay đổi và bắt đầu hình thành các phường nghề khác nhau. Được viết nên bởi bằng chứng lịch sử hào hùng của dân tộc trong sách Dư Địa Chí rất nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Tại thời này, khu phố cổ đã trải qua quá trình cách tân và có những thay đổi nhất định. Ở đây được đánh giá là thời tạo nên lịch sử hình thành 36 phố phường Hà Nội như ngày nay.
Nhà Lê đã tiến hành đặt Phủ Phụng Thiên (huyện Thọ Xương và huyện Vĩnh Nhâm) nằm tại khu đất của huyện Thọ xương lúc bấy giờ. Thời điểm này được chia ra thành các khu vực khác nhau (Tiền Túc, Hậu Túc, Tả Túc và Hữu Túc) với vòng thành Đại La nằm ở khu vực bên ngoài.
Thời Pháp thuộc: Tới thời này thì những khu phố ở đây đã bắt đầu được trau chuốt hơn sau khi đã được lấp tất cả các đầm hồ tồn tại. Ở thời này, có hai khu chợ nhỏ đông đúc người qua lại là chợ Đồng Xuân và đường ray xe điện Bờ hồ đã bị giải tỏa. Bên cạnh số lượng người Hoa du nhập đến vẫn tiếp tục tăng thì người dân Pháp và cả người Ấn Độ cũng tập trung về đây để buôn bán rất sôi nổi.
Lịch sử hình thành 36 phố phường Hà Nội và những nét đặc trưng tiêu biểu của các con phố nghề là điều mà ai ai cũng biết đến. Phố nghề là một trong những nét riêng biệt không thể lẫn vào đâu được trong phố cổ. Những người thợ thủ công của các làng nghề khác nhau cùng tập trung lại từng con phố nhằm tạo nên những nét đặc trưng chỉ có ở phố cổ.
Lịch sử hình thành kiến trúc của những khu nhà cổ của 36 phố phường Hà Nội
Một trong những kiến trúc độc đáo không thể bỏ qua khi tới Hà Nội 36 phố phường chính là kiến trúc nhà cổ độc đáo. Những khu nhà cổ ở đây được thiết kế bởi dạng ống hoặc mái ngói nghiêng đậm chất truyền thống của làng xã Việt Nam ngày xưa. Lịch sử của những ngôi nhà này xuất hiện khá lâu đời từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19.
Những khu phố này được hình thành từ thời xa xưa và đây là nơi thờ cúng do người Việt Nam ngày xưa hay số người gốc Hoa định cư lập nên.
Những nét đặc trưng của lịch sử của 36 phố phường Hà Nội
Tên gọi đậm chất phố cổ
Hà Nội 36 phố phường, cái tên đã đi sâu vào ý thức của nhiều người dân cùng những nét giản dị mộc mạc nhất. Những cái tên thân thuộc như Hàng Mắm, Hàng Nón, Hàng Đường, Hàng Muối… mà đi đâu ta cũng có thể bắt gặp, đại diện cho các mặt hàng chủ yếu được những tiểu thương nơi đây trao đổi mua bán.
Phố cổ ẩn trong mình một nét rất riêng về đô thị, chốn phồn hoa đông đúc, phố phường tấp nập người qua lại nhưng lại vẫn giữ được nguyên những giá trị truyền thống văn hóa từ ngàn đời xưa của mảnh đất kinh kỳ. Mỗi con phố đều tập trung những người thợ lành nghề từ các làng nghề nổi tiếng quanh kinh thành Thăng Long xưa, mỗi con phố ở nơi đây được xem như một làng nghề thu nhỏ giữa lòng thủ đô Hà Nội.
Kiến trúc độc đáo
Kiến trúc phố cổ là một nét đặc sắc khác làm nên vẻ đẹp riêng của phố cổ. Xây dựng theo cấu trúc nhà ống, mái ngói nghiêng nghiêng cùng mặt tiền là những cửa hiệu chuyên dùng để kinh doanh buôn bán. Và được xây dựng trong khoảng từ những ngày thế kỉ 18, 19. Những ngôi nhà san sát nhau thoạt nhìn thì lụp xụp nhỏ bé, nhưng lại được những người con của phố cổ sắp xếp vô cùng khéo léo và hợp lý. Vừa mang đậm chất phố cổ mà vẫn có thể phục vụ đầy đủ nhu cầu đời sống của người dân nơi đây.
Văn hóa lâu đời
Nhắc đến phố cổ là nhắc tới truyền thống của một nghìn năm văn hiến hào hùng của dân tộc. Với những nét đẹp trong giá trị văn hóa được lưu giữ trong gần 100 công trình kiến trúc cổ lâu đời gồm đình, đền, chùa và hội quán. Điển hình ở đây là ngôi đền Bạch Mã nằm tại phố Hàng Buồm, là một trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long ngày xưa.
Những người lần đầu ghé thăm phố cổ hay cả những du khách nước ngoài có lẽ đều cảm thấy có phần choáng ngợp và bối rối khi bước đi giữa lòng những con phố nhỏ xinh mà đông đúc đến lạ thường. Những dãy nhà mọc san sát nhau, xe cộ đi lại đông như mắc cửi, một khung cảnh nhộn nhịp với những người chưa quen có lẽ là có một phần hỗn độn.
Kết luận
Lịch sử của 36 phố phường Hà Nội không chỉ được biết đến là nơi vui chơi nổi tiếng bậc nhất Hà Thành, mà nơi đây còn lưu giữ biết bao giá trị lịch sử hào hùng. Những nét văn hóa độc đáo của một ngàn năm văn hiến. Nếu có dịp đến với Hà Nội các bạn nhất định phải một lần ghé thăm 36 phố phường đặc biệt này nhé.
